عزیز من!
27 اسفند 1322
می پرسید آیا شعر من، به دردِ موسیقی می خورد یا نه؟
خیلی دیر این سئوال را کردید، زیرا شما چند قطعه تاکنون به سبکِ من ساخته اید. من این را ملتفت شده بودم، در طرزِ اشعار شما و خواندن شما. مخصوصاً وقتی که پیشِ من می نشینید و شعرهای خودتان را برای من می خوانید. خیلی احتیاط کنید از این کار، که شعرهاتان را با آهنگ بخوانید. رسم است که شعرا با زمزمه ای پیشِ خود، شعر می سازند بعد به همپای نوازنده و خواننده، آن را می خوانند. اما آن شعرِ نیما یوشیج نیست و نه آن شعری که به سبکِ او ساخته شده باشد. اگر شعرِ شما به کارِ آوازخوان ها خورد، بدانید نقصی در شعرِ شما هست و از راهی که من در پیش دارم، دورید. زیرا تمام کوششِ من این است که حالتِ طبیعیِ نثر را در شعر ایجاد کنم. در این صورت، شعر از انقیاد با موسیقیِ مقیّدِ ما رها می شود. شعر، جهانی ست سوا و موسیقی، سوا. در یکجا که به هم می رسند، می توان برای شعر، آهنگ ساخت. اما شعر، آهنگ نیست. همچنین می توان برای آهنگی شعر به وجود آوَرد اما شعر، موسیقی نیست.
در نهادِ شعر، موسیقی ای هست که موسیقیِ طبیعی ست. هنگام زمزمه در پیشِ خودتان، که دارید شعری می سرائید، برداشتِ هیچ گونه آهنگی نکنید. بارها باید به شما بگویم: زنهار! زنهار!
البته آهنگ شعر شما باید طبیعی و منطبق با دکلاماسیون باشد. طبیعی مثل اینکه حرف می زنید یا خطابه ای را به حالِ طبیعی می خوانید. شعر شما هستی ای است که با هستی، ارتباطِ قوی دارد. اگر شما به آهنگِ موسیقیِ خودتان زمزمه می کنید و شعر می سازید، حتماً بدانید شعر شما از حالتِ طبیعی به دور رفته و شکل بعضی اشعارِ کلاسیک را یافته است.
البته آنها هم در «ژانرِ» خود زیبا هستند، اما ما از زیباییِ دیگر صحبت می کنیم. گمان نمی کنم محتاج به حرف زیادی باشید. اما می گویم اگر به حالِ طبیعی زمزمه داشته باشید، حتماً شعرِ شما طبیعی می شود. چون در این حال، با احساسات و حالاتِ انسان برداشت می شود. ...
اساس در این است که شعر، شمرده و به حال طبیعی، مثل نثرِ طنین دار خوانده شود. باقی را خودتان خواهید دانست، زیرا از صحبت های من دریافته اید.
مطالب مرتبط